Slipstream-jacht, millimeterwerk: Monza drijft de druk op
Op het razendsnelle Monza-circuit is de derde training onderweg en die sessie voelt belangrijker dan normaal. Teams finetunen hun low-drag afstelling, coureurs testen de slipstream en iedereen zoekt dat ene tiende. Vanmiddag staat de kwalificatie voor de Italiaanse Grand Prix op het programma, en op de Temple of Speed telt elke meter. Oscar Piastri komt met een buffer van 34 punten naar Italië na zijn machtsvertoon in Zandvoort. Lando Norris zag daar een zekere tweede plek in rook opgaan door een mechanisch probleem en kan zich met nog negen races te gaan weinig missers meer veroorloven.
Alle ogen richten zich, zoals altijd in Monza, op Ferrari. Het is niet alleen het thuispubliek; de Scuderia rijdt met een retro-livery ter ere van 50 jaar sinds Niki Lauda’s eerste wereldtitel, compleet met nieuwe blauwe teamkleding. Lewis Hamilton beleeft zijn eerste Monza-weekend in het rood en liet vrijdag meteen zien dat de snelheid er is door de eerste training te toppen. Toch hangt er een schaduw boven zijn kansen: een gridstraf van vijf plaatsen voor een gele-vlagovertreding tijdens de verkenningsronden in Zandvoort. Dat maakt de jacht op een startpositie helemaal vooraan extra urgent.
De context is scherp. Vorige week eindigde Ferrari’s race in Nederland met twee afzonderlijke crashes van Hamilton en Charles Leclerc. Nul punten, veel schade en vraagtekens. Monza is de beste plek om dat snel te verdringen: vol tribunes, een dunne marge tussen heldenstatus en teleurstelling, en hoge topsnelheden die de sterke kanten van hun motor en aero-eficiëntie blootleggen.
Voorin ruikt Red Bull weer kansen. Max Verstappen finishte in Zandvoort als tweede en pakte zo zijn eerste podium sinds juni. Het team oogt rustiger, en Monza beloont een soepele, stabiele auto met weinig luchtweerstand. Hoeveel marge er nog te vinden is in de kwalificatie, hangt af van de slipstream en het verkeer – twee factoren die op Monza zelden netjes samenlopen.
Ook in het middenveld zit het momentum niet stil. Racing Bulls’ Isack Hadjar kreeg in Zandvoort zijn eerste podium en leverde daarmee een visitekaartje af. Monza is traditioneel mild voor banden en hard voor remmen en tractie; teams met een sterke motor en een efficiënte achtervleugel kunnen boven zichzelf uitstijgen. De verwachting: veel schermutselingen in Q1 en Q2, met een handvol verrassingen richting Q3.
Het weer helpt mee. Zon, ongeveer 27 graden, een droge baan en waarschijnlijk oplopende asfalttemperaturen. Dat betekent: meer grip naarmate de sessie vordert, maar ook meer risico op remfading en kleine fouten bij het aanremmen van de eerste chicane. De marge tussen een paar honderdsten winnen en je ronde verpesten is piepklein.
Wat bepaalt de kwalificatie vanmiddag?
Monza draait om drie dingen: topsnelheid, stabiliteit over de kerbs en slimme timing voor de tow. De baan is kort in bochten, lang in rechte stukken. Auto’s vliegen met meer dan 320 km/u richting Variante del Rettifilo, waar de zwaarste remzone van het jaar wacht. Wie daar later remt, en stabiel blijft over de kerbs, pakt winst. Maar zonder slipstream lever je soms tot twee tienden in op het rechte stuk – precies het verschil tussen Q2 en Q3.
Dat maakt de out-lap tot een schaakspel. Rijd je te dicht op iemand, dan koel je remmen en motor niet genoeg en is je ronde verpest. Rijd je alleen, dan mis je de tow. En dan is er nog het verkeersrisico. Op Monza stapelt het veld aan het eind van de ronde vaak op. Impeding-straffen liggen op de loer, net als halve rondes die sneuvelen omdat iemand zich verremt in Turn 1 en de chicane afsnijdt.
Ferrari wil vanmiddag een dubbel doel bereiken. Eén: een knalronde neerzetten voor het publiek en de Lauda-hommage kracht bijzetten. Twee: Hamilton zo ver mogelijk naar voren zetten om de gridstraf te compenseren. Dat vraagt om strakke regie in de pitstraat: wie geeft wie de tow, en op welk moment? Charles Leclerc heeft historisch vaak goed gepresteerd in Monza als de auto het toelaat, en na Zandvoort is een foutloos kwalificatiemoment voor hem en het team goud waard.
McLaren balanceert tussen titelstrategie en vrije strijd. Piastri kan zijn marge managen, maar op Monza is de verleiding groot om alles te riskeren voor pole. Norris moet reageren na zijn uitvalbeurt. De vraag: werken ze samen in de kwalificatie voor een slipstream, of rijdt ieder zijn eigen plan? Eén ronde waarvan de puzzel klopt – out-lap tempo, energiemanagement, remtemperatuur, en een perfecte tow – kan hun hele weekend kleur geven.
Red Bull zal mikken op een schone out-lap zonder gedrang. Verstappen bouwt zijn snelle ronden vaak vanuit rust op, met ruimte om de banden precies op temperatuur te krijgen. De auto lijkt weer voorspelbaarder onder hoge snelheden. Als de RB bij het uitkomen van de Parabolica (Curva Alboreto) zonder wielspin het rechte stuk op katapulteert, kan de eindschot-snelheid genoeg zijn om een ontbrekende tow te compenseren.
De bandenkeuze is rechttoe rechtaan: voor kwalificatie staat de zachte compound centraal, voor de race meestal een eenstop met weinig degradatie. Dat klinkt simpel, maar de fine-tuning is tricky. Te agressief op de kerbs, en het rubber korrelt. Te voorzichtig, en je verliest tijd bij het uitaccelereren. Bovendien verandert de baan snel doordat in de supportklassen veel rubber wordt gelegd. De eerste runs in Q1 kunnen een ander gevoel geven dan de laatste minuten van Q3.
Let op het remmen. Monza straft kleine foutjes hard. In Turn 1 en Turn 4 verliezen coureurs die hun rembalans niet precies goed hebben meteen drie tienden. En als je te veel kerb meeneemt in de tweede chicane, lanceert de auto zichzelf – met tijdverlies of een track-limits-overschrijding als gevolg. De Lesmo’s zijn, met gravel dicht bij de baan, minder vergevingsgezind dan voorheen. Een wieltje buiten de lijn en je verliest de hele run.
In de achtergrond speelt het strategische dilemma van motorcomponenten. Monza is traditioneel een plek waar teams nieuwe onderdelen inzetten, juist vanwege de eenvoud van inhalen op zondag en het voordeel van een frisse krachtbron op de rechte stukken. Of er meer gridstraffen bijkomen naast die van Hamilton, blijft afwachten tot na de derde training en de pre-kwalificatie checks.
Wat zien we nu in FP3? Teams doorlopen een herkenbaar patroon: eerst een korte run om het referentietempo te checken, daarna een langer stintje om remtemperaturen en hybride-afgifte te balanceren, en tot slot een simulatie van Q3 met een lege auto. Verwacht dat coureurs in de laatste tien minuten in kleine groepjes de baan op gaan om de tow te oefenen. Foutjes uit vrijdag – te weinig temperatuur in de voorbanden, te agressieve kerb-impact in Rettifilo – worden nu eruit geslepen.
Vijf verhaallijnen om vanmiddag in de gaten te houden:
- Ferrari’s respons na Zandvoort: kan Hamilton ondanks zijn straf dicht bij de eerste startrij komen, en houdt Leclerc het hoofd koel?
- McLaren-dynamiek: helpt Norris Piastri met een slipstream of andersom, of strijdt ieder voor eigen kans?
- Verstappen en Red Bull: echte terugkeer naar de top of vooral baan-specifieke meevaller?
- Hadjar op golf van momentum: Q3 erin met de Racing Bulls en kansen op de tweede of derde startrij?
- Verkeer en straffen: wie houdt het hoofd erbij als het veld in de laatste minuut opeenpakt?
De randvoorwaarden zijn helder: warm, droog, snel. De marges zijn minuscuul. Eén klein foutje bij het uitkomen van Ascari, een verkeerde delta op de out-lap of een mislukte slipstream – en je start ineens vijf, zes plekken verder naar achteren. En op Monza kan dat het verschil zijn tussen meedoen om de zege of hopen op een safetycar.
De derde training geeft zo het script voor een kwalificatie die op cijfers wordt beslist: honderdsten op de klok, kilometers per uur op het rechte stuk, en de vraag of nerveuze vingers in de cockpit rustig blijven. Het podium van zondag wordt vandaag al in grote lijnen getekend.